Radyoaktif İyot tedavisi nasıl uygulanır?
İyot-131 (I-131) MIBG malign nöroektodermal tümörlerin (feokromasitoma, paraganglioma, karsinoid tümörler, medüller tiroid kanseri, nöroblastoma gibi) tedavisinde kullanılan radyoaktif bir maddedir. I-131 MIBG tedavisi damar yolundan infüzyon şeklinde uygulanır.
Radyoaktif İyot tedavisi hazırlıkta nelere dikkat etmek gerekir?
- Uygulama öncesi 4-6 saat açlık gerekmektedir ancak su içebilirsiniz.
- İçerisinde iyot olan veya tiroid metabolizmasını etkileyebilen bazı yiyecek, içecek ve ilaçların tetkik öncesi aşağıda belirtilen sürelerde kullanılmaması tetkikin duyarlılığının artmasını sağlayacaktır.
- İyotlu tuz( 6 hafta)
- Tiroid hormon ilaçları, multivitaminler ve diğer ilaçlar
- Levotiron, Tefor, Euthyrox (4 Hafta)
- Tiromel (2 Hafta)
- Multivitaminler (2 Hafta)
- Diğer ilaçları doktorunuza sorunuz
- Röntgen filmi çekiminde kullanılan radyoopak maddeler ( 12 hafta )
- İyot içeren öksürük şurupları ( 12 hafta )
- İyotlu pansuman ve gargaralar (tentürdiyod, lugol solusyonu) ( 6 hafta )
- Saç boyası ve kına ( 8 hafta )
- Özellikle son hafta deniz ürünleri (balık, midye, ıstakoz) ve salam-sosis gibi işlenmiş yiyeceklerin tüketilmemeye çalışılması gerekmektedir.
- Tedavi sonrasında bolca sıvı tüketmeniz önerileceğinden yanınızda 5lt su getirmeniz gerekmektedir.
- Ayrıca tükrük bezi salgısını arttırabilmek için yanınızda limon, sakız, şeker bulundurunuz.
- Odanızda televizyon, buzdolabı, tuvalet ve banyo bulunmaktadır. Özellikle banyo yapmanız önerileceğinden yanınızda en az iki kat temiz çamaşır, kıyafet ve havlu getirmeniz gerekmektedir.
- Kliniğimizde yatan hastalar için hastane yemeği çıkmaktadır ancak dışarıdan yiyecek getirebilirsiniz.
- Son üç ay içerisinde kontrastlı radyolojik tetkik yapılmamalıdır. Zorunlu hallerde yapıldıysa mutlaka doktorunuza haber veriniz.
Radyoaktif iyot nasıl içilir ve içilirken nelere dikkat edilmelidir?
TRadyoaktif iyot, kapsül halinde ya da bir bardak su içerisinde sıvı formda, Nükleer Tıp doktoru tarafından hastaya içirilir. Eğer sıvı halinde içiriliyorsa ilacın bir damlasının bile dökülmemesi için özen gösterilmelidir. Eğer ilacınız kapsül halinde veriliyorsa çiğnemeden suyla yutmanız gerekmektedir. Eğer radyoaktif iyotu içtikten sonra kusarsanız haber veriniz.
Radyoaktif iyot içtikten sonra nelere dikkat edilmelidir?
İlacı içtikten yarım saat sonra, özellikle sıvı gıdalar başta olmak üzere istediğinizi yiyip içebilirsiniz. Tükrük bezlerinizin radyoaktif iyottan etkilenmemesi için bir-iki gün limon, şeker emip, sakız çiğnemeniz uygun olacaktır. Bol miktarda su, meyve suyu vb. tüketmeye özen gösteriniz. Sık sık tuvalete gitmeniz ve tuvalete gittikten sonra tuvalete bolca su dökmeniz gerekmektedir. Tuvaletten sonra ellerinizi bol suyla yıkayınız. Her gün duş alınız, duştan sonra banyoyu bol suyla yıkayınız. İç çamaşırı, çorap, baş örtüsü dahil olmak üzere her duştan sonra tüm kıyafetlerinizi değiştirip, temizlerini giyiniz. Çevrenizdeki insanları gereksiz ışınlamadan korumak için bazı kurallara uymanız gerekmektedir. Erişkinlerle aynı evde yaşayabilir, aynı banyoyu kullanabilirsiniz. Eğer mümkünse ayrı bir tuvalet kullanmanız tercih edilir. Bir hafta süreyle erişkinlerden, özellikle çocuk ve hamile bayanlardan arada en az 2 metre mesafe bırakacak şekilde uzak durmanız yerinde olacaktır. Çevrenizdeki diğer insanlarla uzun süre yakın temastan kaçınmanız ve bir hafta süreyle toplu taşım araçlarını (dolmuş, otobüs, metro, tren vs) kullanmamanızı öneririz. Radyoaktif iyodu içtikten sonra bir hafta süreyle odada yalnız yatmanız yerinde olacaktır. Yemek yapabilir, yaptığınız yemeği diğer aile fertleri de yiyebilir. Ancak yemek yapmaya başlamadan önce elinizi bol su ile yıkamanız tavsiye edilir. Bir hafta süreyle çamaşırınızı ve bulaşığınızı ayrı yıkayınız.
Hastaneden taburcu olduktan sonra uyulması gereken kurallar
Çevrenizdeki insanları gereksiz ışınlamadan korumak için bazı kurallara uymanız gerekmektedir. Erişkinlerle aynı evde yaşayabilir, aynı banyoyu kullanabilirsiniz. Eğer mümkünse ayrı bir tuvalet kullanmanız tercih edilir. Bir hafta süreyle erişkinlerden, özellikle çocuk ve hamile bayanlardan arada en az 2 metre mesafe bırakacak şekilde uzak durmanız yerinde olacaktır. Çevrenizdeki diğer insanlarla uzun süre yakın temastan kaçınmanız ve bir hafta süreyle toplu taşım araçlarını (dolmuş, otobüs, metro, tren vs) kullanmamanızı öneririz. Radyoaktif iyodu içtikten sonra bir hafta süreyle odada yalnız yatmanız yerinde olacaktır. Yemek yapabilir, yaptığınız yemeği diğer aile fertleri de yiyebilir. Ancak yemek yapmaya başlamadan önce elinizi bol su ile yıkamanız tavsiye edilir. Hastanede kullandığınız malzeme ve kıyafetlerinizi yakmanıza veya çöpe atmanıza gerek yoktur. Taburcu olduktan sonra kıyafetlerinizi bir poşet içerisinde bir hafta beklettikten sonra bol suyla yıkayarak tekrar kullanabilirsiniz. Tetkik öncesi kesmiş olduğunuz tiroid ilacınıza radyoaktif iyodu aldığınız günün ertesi günü hekiminizin önerdiği dozda başlamanız gerekmektedir. Tiroid hormonu içeren bu ilaçları sabahları aç karnına almanız uygun olacaktır. Taburcu edildikten 5-7 gün sonra hekiminiz tarafından randevusu verilen gün ve saatte tüm vücut tarama filmi için kontrole gelmeniz gerekmektedir. O günün sabahında duş almanız, duştan sonra tüm kıyafetlerinizi değiştirip, temizlerini giymeniz görüntüleme işleminin daha sağlıklı olmasına katkıda bulunabilir.
Hastalığınızın radyoaktif iyot tedavisi dışında alternatif tedavisi var mıdır?
Cerrahi sonrası radyoaktif iyot tedavisi dışında etkin alternatif bir tedavi literatürde mevcut değildir.
Radyoaktif iyot tedavisinin yan etkileri nelerdir?
Tedavi sonrası hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması) gelişme olasılığı mevcuttur. Bu durumda ömür boyu tiroid hormonlarını dışarıdan almanız gerekebilir. Nadiren de olsa tedavi sonrasında boyun bölgesinde ağrı, gerginlik ve hipertiroidi yakınmalarında geçici bir süre artış olabilir. Tedavi sonrası oftalmopati (gözlerin dışarı doğru belirginleşmesi) gelişmesi veya mevcut oftalmopatinin kötüleşmesi olasılığı bulunmaktadır.
Radyoaktif iyot vücuttan nasıl atılır?
Radyoaktif iyot; vücuttan çoğunlukla idrar, daha düşük oranlarda ise tükrük, ter ve dışkı ile atılmaktadır. Ağız yoluyla alınan iyodun önemli bir kısmı tiroid bezi tarafından tutulmaktadır. Vücudun diğer kısımlarında tutulan iyot miktarı ise düşük olup, dokulara zararı bildirilmemiştir.
Radyoaktif iyot tedavisi kimlere uygulanmaz?
HAMİLE VE EMZİREN BAYANLARA RADYOAKTİF İYOT TEDAVİSİ VERİLMEMESİ GEREKİR. Emziren annelere ancak emzirme kesildikten sonra radyoaktif iyot verilebilir. Radyoaktif iyod tedavisi sonrası en az 6 ay gebelik önerilmemektedir. Erkek üreme hücreleri üzerindeki radyasyonun zararlı etkileri de yaklaşık 6 ay sonra kaybolacağından erkek hastaların da 6 ay süreyle çocuk sahibi olmaları önerilmemektedir.